Wetenschappelijke informatie over cosmetische ingrediënten

Bent u niet vertrouwd met het downloaden van documenten, of er werkt iets niet, klik dan even hier voor technische hulp

Over allergenen

Huidarts.com

De website van het departement dermatologie van het AMC (Academisch Medisch Centrum), de Universiteitskliniek van Amsterdam, vermeldt een lijst van veelgebruikte allergenen, waarvan er vele ook in huidverzorgingsproducten voorkomen. Enkele voorbeelden:

Cocamidopropyl betaïne: "Bij alle producten die schuimen dient men bedacht te zijn op de aanwezigheid van cocamidopropyl betaïne. Deze stof is een potentieel beroepsrisico voor mensen werkzaam in het kappersvak en in de schoonheidssalons."

Benzophenone-3: "Kan zowel contactallergische als fotoallergische huidreacties uitlokken. Gebruikt als zonnefilter in anti-zonnebrandmiddelen, zowel tegen UVA- als het UVB-stralen."

Fragrance mix: "Deze mix bestaat uit de volgende stoffen: cinnamyl alcohol, cinnamaldehyde, eugenol, alpha-amyl-cinnamaldehyde, hydroxycitronellal, geraniol, isoeugenol en oak moss absolute. De Fragrance mix is een mengsel van geuren en moet worden beschouwd als de zogenaamde "screener"voor de algehele gevoeligheid voor geuren. Veelal bevatten parfums meer dan 100 afzonderlijke componenten. Deze geurstoffen worden beschouwd als de voornaamste oorzaak van contactallergieën die veroorzaakt worden door cosmetica."

Imidazolidinylureum: "Imidazolidinylureum (Germall 115 ®) is een conserveermiddel dat vaak wordt gebruikt in cosmetica die juist "hypo-allergeen" wordt genoemd. Het is een zogenaamde formaldehyde releaser. Een patiënt kan erop reageren door sensibilisatie voor het conserveermiddel als zodanig, alsook door sensibilisatie voor het formaldehyde dat eruit vrijkomt."

Perubalsem: "Perubalsem wordt verkregen uit de nasmeulende stammen van de boomsoort Myroxylon balsamum var.pereira die in Centraal-en Zuid-Amerika groeit. Het bevat talrijke verschillende verbindingen die tot nu toe nog niet allemaal precies zijn gedefinieerd, De voornaamste componenten zijn benzylester van benzoëzuur en kaneelzuur. Dezelfde of chemisch nauw gerelateerde allergenen maken deel uit van andere balsems en etherische oliën. Daarom moet een reactie op perubalsem worden beschouwd als een indicatie-reactie voor contactallergieën voor een aantal kruiden en geuren."

Parabenen: "Parabenen worden vooral gebruikt als conserveringsmiddelen in de farmaceutische- en cosmetica industie en in bepaalde voedingsmiddelen. De parabenen mix bestaat uit de volgende stoffen: methyl parahydroxybenzoate, ethyl parahydroxybenzoate, propyl parahydroxybenzoate en butyl parahydroxybenzoate."

Onderzoek van de Europese Gemeenschap naar parfumallergie, september 1999 - Engels (.pdf, Acrobat Reader, 0.02 MB)

In de conclusie op pagina 22 zal u het volgende lezen :

"Fragrance ingredients have to be considered a leading cause of contact allergy.
Further, SCCNFP is of the opinion that information should be provided to consumers about the known presence in cosmetic products of fragrance ingredients with a well-recognised potential to cause contact allergy.
It is up to the legislator to consider the best way to provide the information to the consumers".

De SCCNFP is het Scientific Committee on Cosmetic and Non-Food-Products intended for Consumers

Onderzoek van de dermatologen van Gentofte Hospital van de Universiteit van Kopenhagen - Engels (.pdf, Acrobat Reader, 0.02 MB)

Hierin vindt u het wetenschappelijke bewijs dat 10 % van de gezonde bevolking binnen 5 jaar huidproblemen van verschillende aard ondervindt door het gebruik van cosmetische producten. Op een bevolking van 30 miljoen mensen in de Benelux betekent dat 3 miljoen mensen die door het gebruik van cosmetische producten problemen bekomen die ze voordien niet hadden. Allergie is daarbij het hoofdprobleem. Dit nam toe van 2.4% van de bevolking in 1990 tot 5.8% in 1998. Als hoofdoorzaak werden parfum en chemische conserveermiddelen vastgesteld. Of de parfum van synthetische of natuurlijke oorsprong is, is daarbij van geen belang.

Het infoblad van de Nederlandse Keuringsdient van Waren over Cosmetica - Nederlands (.pdf, Acrobat Reader, 0.57 MB)

De stellingname van deze overheidsdienst is heel duidelijk, en zou eigenlijk iedereen moeten aanzetten voorzichtig te zijn, en zelf verder te zoeken:

"Klachten als gevolg van gebruik van cosmetica.
Klachten als gevolg van cosmeticagebruik komen regelmatig voor. De klachten variëren van irritatie tot ernstige allergieën… Bij irritatie zijn jeuk en huidschilfering de meest voorkomende ergernissen. Bij irritatie zijn geen of slechts lichte ontstekingen aanwezig. Irritaties kunnen worden veroorzaakt door vrijwel alle chemische ingrediënten. Allergieën zijn in principe ontstekingen die spontaan kunnen optreden als reactie op specifieke ingrediënten in een cosmeticum. Een dergelijke reactie kan direct optreden. Het kan echter ook optreden als dit cosmeticum al jaren lang zonder moeilijkheden gebruikt wordt. Een allergie gaat zelden weer helemaal weg. De verschijnselen zijn zeer divers: huiduitslag, ademhalingsmoeilijkheden, astma en acne komen voor. Allergieën worden vaak veroorzaakt door conserveermiddelen en parfums.

Specifieke claims op het etiket van cosmetica: waar staat het voor ?
Hypo-allergeen

Het (…) is fout te veronderstellen dat op hypo-allergene producten nimmer allergische reacties voorkomen. Het is wel degelijk mogelijk dat personen er allergisch op reageren. Bovendien is de term hypo-allergeen niet wettelijk gedefinieerd. Iedereen kan dit gebruiken uit louter commerciële overwegingen. De term biedt dus geen enkele garantie.

Dermatologisch getest

Wanneer er "dermatologisch getest" op het etiket van een product staat betekent dit dat de fabrikant het product of de afzonderlijke ingrediënten door dermatologen heeft laten testen op vrijwilligers. De term zegt echter niets over het resultaat van deze onderzoekingen. Vaak betekent het ook dat het onderzoek op een kleine groep vrijwilligers is gebeurd, waarvan het aantal te klein is om statistisch significante resultaten te krijgen. Als een product op 30 willekeurige mensen is onderzocht, waarbij er niemand een reactie heeft, is het niet uitgesloten dat veel mensen toch een reactie krijgen als het product op de markt komt."

Nochtans treedt de Keuringsdienst van Waren voor zover wij weten niet op. 

De stellingname van de Deense consumentbond - Engels (.doc, Word, 0.02 MB)

Aangezien de industriële lobbies veel sterker op de besluitvorming wegen dan de individuele consument, kunnen we als consument enkel voor onze belangen opkomen door zelf oplettend te zijn en door het werk van de nationale consumentenorganisaties te volgen en eventueel te steunen. De Deense en Duitse zijn zeer goed georganiseerd. Hier vindt u de stellingname van de Deense consumentenbond op een congres in 2000. Hun stelling is zeer terecht : "And, now we are talking about fragrances, all known fragrance allergens should be banned in cosmetics". Parfum zou moeten verboden worden in cosmetica. Inderdaad, de hierboven vermelde stelling van de SCCNFP is net zo pervers als de Europese politiek i.v.m. tabak en kanker : we weten dat het slecht is, maar laat ons niets veranderen. Vermeldt het gewoon op het pakje en iedereen is tevreden. Dat zou hetzelfde zijn als op de verpakking van vlees vermelden : besmet met de gekke koeienziekte. 

Wij protesteren tegen zulke onethische handelswijze. 

Een Deens dermatologiehandboek - Deens (.pdf, Acrobat Reader, 0.32 MB)

Nagenoeg alle handboeken dermatologie vermelden parfum en chemische conserveermiddelen als hoofdoorzaken van huidproblemen en allergische reacties. De industrie weet dit doch houdt er uit eigenbelang geen rekening mee. Hier vindt u een Deens handboek. Op pagina 40 vindt u een lijstje met de belangrijkste schadelijke stoffen in cosmetische producten : chemische kleurstoffen en conserveermiddelen, parfum, lanoline, en chemische  UV-filters. Trekt u tenminste voor Uzelf de conclusie deze stoffen niet meer te gebruiken of aan uw klanten te verkopen.

Britse Dermatologen waarschuwen publiek tegen gebruik van chemische conserveer- middelen en vragen de Europese Commissie om op te treden, augustus 2002 - Engels
(.doc, Word, 0.26 MB).

Een ander duidelijk voorbeeld van de toenemdende schade die chemische conserveringsmiddelen veroorzaken. Gaat de Europese Commissie hierop in of krijgt de cosmeticalobby andermaal voorrang? (Klik hier voor de internetlink).

Universitaire Cursus Dermatologie Erasmusuniversiteit Rotterdam, mei 2002 - Nederlands (.pdf, Acrobat Reader, 0.16 MB).

Ook aan onze universiteiten behoort het tot de standaardkennis dat parfum, chemische conserveringsmiddelen en perubalsum tot de hoofdallergenen in cosmetica behoren (zie pagina 33 onderaan). In deze cursus wordt ook gewezen op het afsluitende effect van minerale olie en de vorming van mee-eters daardoor (klik hier voor de rechtstreekse internetlink).

De Katholieke Universiteit van Leuven (KUL) waarschuwt tegen het gebruik van bewaarmiddelen en parfum in cosmetica. (.pdf, Acrobat Reader, 0.48 MB).

Kijk in deze folder op pagina 15. Advies: gewoon die stoffen vermijden.

Over UV-filter allergie

Het infoblad van de Nederlandse Keuringsdient van Waren over UV-filters - Nederlands (.pdf, Acrobat Reader, 0.27 MB)

De dienst waarschuwt: "bovendien is de concentratie van het zonnefilter in het produkt vaak hoog om voldoende bescherming te verkrijgen. Bijwerkingen die kunnen optreden zijn: irritatie, allergie en contactdermatitis (ontsteking van de huid). Over de frequentie van door UV-filters veroorzaakte bijwerkingen is weinig bekend." Het hierboven vermelde Deense dermatologiehandboek vermeldt deze filters evenwel als één van de hoofdoorzaken.

Over liposomen en werkstoffen

vitamine E

Studie van de Universiteit van Basel, gepubliceerd in 2001 in The Journal of Cosmetic Science - Engels (.doc, Word, 0.03 MB)

Voorbeeld van een direct bewijs van de omzetting van vitamine E acetate in vitamine E en van hun transport in de diepere huidlagen door liposomen. Soortgelijke studies bestaan ook over liposomen als transportstof van andere ingrediënten en van vocht.

Biotine

Studie van de ML Universität te Halle-Wittenberg, gepubliceerd in 1998 - Duits (.pdf, Acrobat Reader, 1.5 MB)

Voorbeeld van een onderzoek naar het transport van biotine in de huid. Er werd biotine met verschillende cosmetische emulsies vermengd om te bestuderen welke stof de biotine werkelijk in de huid bracht. Resultaat (pagina 78):"Die Applikation der Liposomen erbrachte im Absolutmaßstab die höchsten Depots" (Liposomen brachten absoluut de hoogste aantallen in de huid). De vergelijking tussen een standaard O/W formulering en liposomen: de concentraties biotine die in de huid werden aangetroffen lagen met de liposomen 7 tot 10 keer hoger. Klik hier voor de grafiek uit deze studie.

Minerale olie

Universitaire Cursus Dermatologie Erasmusuniversiteit Rotterdam, mei 2002 - Nederlands (.pdf, Acrobat Reader, 0.16 MB).

Pagina 12. Ook aan onze universiteiten behoort het tot de standaardkennis van de dermatoloog dat het gebruik van aardolieproducten in cosmetica (minerale olie) o.a. de vorming van acné en mee-eters bevordert (klik hier voor de rechtstreekse internetlink).

Huideigen stoffen

Ceramides

Een interessant artikel van een Leidsche dermatoloog in het blad Huid (Nederlandse huidfonds). Over het nut van huideigen ceramides in cosmetische producten als remedie tegen droge huid. Klik hier om dit artikel af te drukken (op de computer slecht leesbaar).

Phytosphingosine (=onderdeel van ceramides)

Universitair onderzoek uit Korea, gepubliceerd in het vakblad, Clinical Cancer Research Februari 2003 - Engels (pdf., Acrobat Reader, 0.4 MB).

Phytosphingosine is een lichaamseigen stof die een belangrijke rol speelt in de gezondheid van cellen, waar ze onder meer kanker bestrijdt.

Universitair onderzoek uit Korea, on-line gepubliceerd in 2003 - Engels (pdf., Acrobat Reader, 0.22 MB).

Over de belangrijke rol die ceramides en phytosphingosine spelen in de verzorging van de huid. Technische beschrijving van het procédé waarmee deze huideigen stoffen uit onder meer gist worden onttrokken.